Hükümetin Rant Hamleleri Çevreyi Vurdu: Zeytinlikler ve Su Kaynakları Tehlikede!

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Çevre Bakanlığı bütçesini eleştiren CHP ve diğer muhalefet partilerine mensup milletvekilleri, Sayıştay raporlarına atıfta bulunarak, bütçenin çevreyi korumak yerine "inşaat ve ranta hizmet ettiğini", zeytinliklerin madencilik tehdidi altında olduğunu ve büyük şehirlerdeki hava kirliliği verilerinin "ticari sır" gerekçesiyle gizlendiği ileri sürüldü.

​Eleştirilerin odağında, bütçenin çevreyi korumak yerine "inşaat ve rant ekonomisine" hizmet ettiği, çevre düzenlemelerinin ortadan kaldırıldığı ve iklim kriziyle mücadele için yeterli kaynak ayrılmadığı iddiaları yer aldı. Tartışmalara sık sık müdahale eden CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı ve diğer muhalif vekillerin itirazları tutanaklara yansıdı.

​Bütçe Önceliği: Çevre Yerine İnşaat ve Rant

​Muhalefet partileri, Bakanlık bütçesinin çevreyi koruma ve iklim kriziyle mücadele etme amacından uzaklaştığını savundu.

​CHP Antalya Milletvekili Mustafa Erdem, bütçenin temel önceliğinin hâlâ büyük ölçüde kentsel dönüşüm ve mekânsal pazarlama başlıkları altında inşaat ve rant ekonomisine hizmet etmek olduğunu öne sürdü. Erdem, "Türkiye'nin akciğerleri yanarken, su kaynakları kururken ve vatandaşlarımız kirli hava solurken Bakanlık çevrecilik faaliyetini millet bahçelerine indirgemiştir" diyerek Bakanlığın çevre politikalarını eleştirdi.

  

​Yine bütçe rakamlarını eleştiren İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, 2025 yılında Sürdürülebilir Çevre ve İklim Değişikliği Programı'na ayrılan ödeneğin (19,4 milyar TL) 2026 teklifinde 18,9 milyar TL'ye düşürülmesini eleştirdi ve "madem kriz büyüyor, o zaman neden krizin bütçesi düşüyor" diye sordu. 

 

​Çevre Talanı ve Hava Kirliliği Endişeleri

​Çevre tahribatına yönelik iddialar Komisyon'da en çok dile getirilen konuların başında geldi.

​CHP Ankara Milletvekili Semra Dinçer, zeytinlik alanlarında madencilik faaliyetlerinin önünü açan kanun teklifini sert bir şekilde eleştirerek, bu düzenlemelerin hem çiftçinin gelirini hem de ülkenin gıda arz güvenliğini tehlikeye attığını, köylünün toprağından kopmasına yol açabileceğini belirtti. Dinçer, Bakanlığın görevinin şirketlerin kârını güvenceye almak değil, iklim adaletini gözeten, suyu, toprağı ve ormanları koruyan bir İklim Kanunu için ısrar etmek olduğunu vurguladı.  

​İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta ise, termik santral emisyon verilerinin "ticari sır" perdesi altında gizlenmesini eleştirerek, çevresel bilgiye erişim hakkının kısıtlandığını öne sürdü. Ayrıca Usta, kamu mühendislerinin özlük haklarının iyileştirilmesi yönündeki sözlerin tutulmadığını da gündeme getirdi.  

​İklim Değişikliği Bütçesi Tartışması ve Kaynak Sorunu

​İklim kriziyle mücadele için ayrılan kaynaklar, komisyonun en hararetli konularından biri oldu.

​İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı'nın sunumunda iklim değişikliğiyle mücadele konusunda neredeyse hiçbir şey söylemediğini, program bütçesine bakıldığında ise iklim değişikliğiyle mücadelede ortalamanın altında bir kaynak ayrıldığını belirterek bu durumu eleştirdi.  

​Özlale'nin de imzacısı olduğu ve Sürdürülebilir Çevre ve İklim Değişikliği Programına 40 milyar TL ek ödenek ayrılmasına dair önerge, Komisyon tarafından reddedildi. 

Önergenin diğer imzacıları arasında CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, CHP Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı, CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı, CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay ve CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba da yer aldı.  

​Milletvekili Semra Dinçer konuya değinerek, "Türkiye su zengini bir ülke değildir, tam tersine hızla su fakirliğine sürüklenen bir ülkedir" uyarısını yaparak, kapsamlı ve bütüncül bir su kanununun hâlen yapılamamış olmasını eleştirdi. 

​Bu eleştiriler ve art arda reddedilen önergeler, muhalefet milletvekillerinin, iktidarın çevresel sorumlulukları "inşaat ve kentsel dönüşüm" başlıklarının gölgesinde bıraktığı yönündeki ortak kanısını pekiştirdi.