Enerji Piyasasında İki Yüzlülük: Hükümet, Şirketlerin Alacağını Ödüyor, Devlet Kurumu TEİAŞ'ın Borcunu Tahsil Etmiyor!

Hükümet, özel şirketlerin Hazine'den alacaklarını ödüyor; ancak şirketler, kamunun kritik enerji kuruluşu TEİAŞ'a olan milyonluk borçlarını ödemiyor. Meclis tutanaklarına yansıyan bu denetim zafiyeti, "Özelleştirme Sonrası Kamuyu Kim Koruyacak?" sorusunu gündeme taşıdı.

Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nun Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçe görüşmeleri, kamuoyunun gözünden kaçan ancak sistem için hayati önem taşıyan büyük bir skandalı ortaya çıkardı.

​Muhalefetin dile getirdiği çarpıcıbir iddia, özelleştirilen elektrik dağıtım şirketlerinin, devlete ait kritik bir kurum olan Türkiye Elektrik İletim A.Ş.'yi (TEİAŞ) finansal zorluğa soktuğunu gösteriyor.

​Devletten Alıyorlar, Devlete Borçlarını Ödemiyorlar

​Komisyon gündemine gelen bilgilere göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bir yandan elektrik dağıtım şirketlerinin geçmiş dönemlere ait TEDAŞ alacaklarını ödemekte cömert davranırken, aynı şirketler TEİAŞ'a olan iletişim sistemleri, bakım ve iletim hizmetleri borçlarını ödemeyi ihmal ediyor.

​Bu durum, iktidarın bir eliyle özel şirketlere kaynak aktarırken, diğer eliyle kamunun kalbi sayılan TEİAŞ'ın finansal sağlığını tehlikeye attığı anlamına geliyor.

​Muhalefet milletvekilleri, bu sorunun çözümü için acilen "mahsuplaşma" (alacak-verecek denkleştirme) gibi yasal bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu belirtirken, iktidarın aylardır bu basit çözümü hayata geçirmekte başarısız olduğu yönünde örnekler verilerek eleştiriliyor.

Kamu Zararı ve Denetim Zafiyeti

​Eleştirilerin temelini üç ana nokta oluşturuyor:

​Kamunun Zararı: TEİAŞ, Türkiye'deki elektrik iletim şebekesinin tek sahibidir ve enerji arz güvenliği için hayati rol oynuyor. Borçların ödenmemesi, TEİAŞ'ın yatırım ve bakım kapasitesini düşürerek, uzun vadede tüm şebekenin güvenliğini ve kalitesini tehlikeye atıyor. Bu, doğrudan kamu zararı demektir.

​Özel Sektör Kayrılıyor: İktidarın, özel şirketlerin alacaklarını öderken, aynı şirketlerin devlete olan borçlarını tahsil etme konusunda pasif kalması, "özel sektöre kıyak geçildiği" iddialarını güçlendiriyor. İdari tedbirsizlik, özel şirketlerin finansal çıkarlarını kamunun finansal disiplinine tercih etmek olarak yorumlanıyor.

​İdari Acziyet: Basit bir mahsuplaşma mekanizmasıyla çözülebilecek bir finansal sorunun yıllardır çözülememesi, Enerji Bakanlığı ve düzenleyici kurum EPDK’nın sektörü yönetme ve denetleme konusundaki idari acziyetini ortaya koyuyor.

​Uzmanlar, hükümetin acilen yasal düzenleme yaparak TEİAŞ’ın alacaklarını tahsil etmesi ve enerji sektöründeki denetim zafiyetini gidermesi gerektiğini belirtiyor. Aksi takdirde, özelleştirme sonrası kamunun elinde kalan en stratejik kurumlardan biri olan TEİAŞ’ın finansal yapısının daha da bozulacağı uyarısında bulunuyor.