Hukuk Kılıfında Siyasi Operasyon: Güçlenen Rakip mi Yok Edilmek İsteniyor?

Siyasi partilerin kurultayları, Türk Medeni Kanunu’ndaki belirsiz bir maddeyle iptal ettirilmeye çalışılıyor.

Hukukçular: TMK 83. maddenin 3. fıkrasındaki muğlak düzenlemeye dikkat çekiyor ve  bu durumun demokrasiye de açık bir tehdit oluşturduğu uyarısında bulunuyor. 

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 83. Madde Tartışması Büyüyor.

CHP başta olmak üzere bazı muhalefet partilerinin kurultay kararları, son dönemde yargı eliyle iptal ettirilmeye çalışılıyor. Bu iptallerin dayanağı ise Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 83. maddesi. Ancak hukukçular uyarıyor: “Bu madde, siyasi müdahaleye açık ve hukuki temeli zayıf.”

Peki Bu Madde Ne Diyor?

TMK 83. madde, derneklerin genel kurul kararlarının “mutlak butlan” (yani kesin geçersizlik) gerekçesiyle iptal edilebileceğini söylüyor. Ancak en büyük sorun şu:

Bu iptalin hangi durumlarda olacağı belirtilmiyor. Yani tamamen yoruma açık.

Siyasi partiler, yasada özel bir düzenleme olmadığı için dernek hükümlerine tabi tutuluyor.

Yargı, Siyasi Baskıya Alet Mi Ediliyor?

Hukukçulara göre bu belirsizliğin ciddi bir riski var:

"Hangi karar geçersiz sayılır?" sorusu açıkça yanıtlanmadığı için, yargının siyasi baskı altında karar vermesi mümkün hale geliyor.

Bu da özellikle muhalefet partilerinin kurultaylarını hedef haline getiriyor.

Hukukçulardan Sert Tepki:

Hukukçular: “TMK 83, içi boş bir madde. Bu haliyle kurultay iptalleri keyfi hale gelir.”

“Siyasi partilerin iç işleyişi, belirsiz bir maddeye dayalı olarak durdurulamaz.”

“İktidar, yargı üzerinden muhalefeti denetlemeye çalışıyor.”

CHP Neden Hedefte?

CHP’nin son dönemde yaptığı bazı kurultay kararlarına karşı açılan davalar, bu tartışmalı maddeye dayandırıldı.

Ancak hukukçular, bu girişimlerin hukuki değil, siyasi olduğu görüşünde.

“Amaç, partilerin kendi iç işleyişini yargı yoluyla kontrol altına almak.”

Bu Gidiş Demokrasiye Zarardır

Siyasi partiler, demokrasinin temelidir. Kurultaylar, partilerin yönünü belirler. Eğer bu kurultaylar belirsiz bir maddeyle iptal edilebiliyorsa, burada ciddi bir hukuk sorunu var demektir.

Sorulması gereken soru şu:

"TMK 83 gerçekten hukuku mu koruyor, yoksa iktidarın muhalefeti engelleme aracı mı?"

İptallerde TMK 83. Maddenin 3. Fıkrası Nasıl Kullanıldı?

Geçmişte bazı muhalefet partilerinde, kurultay kararları “usulüne uygun yapılmadığı” gerekçesiyle iptal edildi.

Ancak bu “usul” ve “mutlak butlan” kavramları net tanımlanmadığı için iptal kararları, çoğu zaman siyasi tercih ve baskılarla şekillendi.

Bu durum, demokrasi ve parti özerkliği açısından büyük tehlike oluşturuyor.

Hukukçuların Ortak Görüşü:

"Demokrasi için parti kurultaylarının özgür ve bağımsız olması şart. Bu madde siyasi baskıya kapı açıyor."

"İktidarın, bu hukuki boşluğu muhalefeti zayıflatmak için kullanması kabul edilemez."

Demokrasi İçin Kritik Uyarı

Dikkat edilmesi gereken nokta ise TMK 83. maddenin 3. fıkrasındaki muğlak düzenleme, yargının siyasi etkilerle muhalefetin kurultaylarını iptal etmesine zemin hazırlıyor. Bu da demokrasi ve siyasi çoğulculuğun temel dinamiklerini zayıflatıyor.

Hukuk, Siyasetin Oyuncağı Olamaz!

Ez cümle hukukçular şu sözlerle uyarıyor: Yargı kararlarının siyasi amaçla kullanılabileceği her ortam, demokrasiyi zedeler. Kurultaylar; mahkeme kararlarıyla değil, delegelerin iradesiyle şekillenmelidir.