TÜBİTAK’ın Reddettiği Projeler Dünyada Ödül Alıyor: Bilim Siyasete Kurban mı Ediliyor?

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), ülkemizde bilimsel projeleri desteklemekle yükümlü en önemli kurumların başında geliyor. 

Ancak son yıllarda, TÜBİTAK’ın reddettiği projelerin uluslararası arenada büyük ödüller alması, kurumun bilimsel kriterler yerine farklı önceliklerle mi hareket ettiği sorusunu gündeme getiriyor. 

Başarıya Kapalı Bir Sistem

Bazı siyasetçilerin yanısıra, bilim insanları ve genç araştırmacılar, TÜBİTAK’a sundukları projelerin değerlendirme süreçlerinde adil ve bilimsel ölçütlere göre karar verilmediğini sıkça dile getiriyor. Nitekim, son yıllarda TÜBİTAK tarafından desteklenmeyen birçok proje, Avrupa’da ve Amerika’da önemli bilimsel ödüller kazandı.

Bu durum, Türkiye'deki bilim ve teknoloji politikalarının ne kadar bilimsel olduğu konusunda ciddi şüpheler yaratıyor. Eğer bir proje dünya çapında ödül alıyorsa, TÜBİTAK gibi bir kurumun bunu nasıl göz ardı ettiği sorgulanmalı.

Siyaset, Bilimin Önüne mi Geçti?

Bilim dünyasında liyakat, objektiflik ve bilimsel değerlendirme olmazsa olmazdır. Ancak TÜBİTAK’ın son yıllarda belirli ideolojik ya da siyasi çevrelere yakın projelere daha fazla destek verdiği yönünde iddialar artıyor. Özgün ve yenilikçi projeler ise bu süzgeçten geçemiyor.

Birçok akademisyen ve bilim insanı, TÜBİTAK’ın projeleri değerlendirirken bilimsel başarıdan çok, başvuran kişinin dünya görüşüne, geçmişine veya projelerinin "uygun olup olmadığına" baktığını iddia ediyor. Eğer bu doğruysa, Türkiye’nin bilimsel geleceği ciddi bir tehlike altında demektir.

Beyin Göçünü Hızlandıran Bir Yaklaşım

Destek alamayan başarılı bilim insanları, çareyi yurtdışına çıkmakta buluyor. Avrupa ve Amerika’da, özellikle Türkiye’den gelen akademisyenlerin yoğun şekilde başarılı olduğu biliniyor. Yani Türkiye, bilime yatırım yapmadığı gibi, var olan bilim insanlarını da elinde tutamıyor.

Türkiye’nin bilimde ve teknolojide ilerleyebilmesi için, TÜBİTAK ve benzeri kurumların siyasetten ve ideolojik yaklaşımlardan bağımsız, tamamen bilimsel kriterlere dayalı kararlar vermesi gerekiyor. Aksi takdirde, dünyada ödüller kazanan projelerin ülkede yok sayılması, Türkiye’nin bilimde geri kalmaya devam etmesine neden olacak.