28 Nisan iş cinayetlerinde yaşamını yitirenleri anma ve yas günü ilan edilsin
Ekonomik krizin derinleştiği son yıllarda iş cinayetlerinde ciddi bir artış gözlendiğini vurgulayan Çiçek, işçilerin, ekonomik krizin etkileri azalsın diye feda edildiğini söyledi.
Çiçek, toplumsal farkındalık oluşturulması için 28 Nisan gününün iş cinayetlerinde yaşamını yitirenleri anma ve yas günü ilan edilmesi için yasa teklifi verdi.
DEM Parti'li Çiçek, yasa teklifinin gerekçesinde şu bilgilere yer verdi:
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 2001 yılında 28 Nisan'ı " Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü” ilan etmiş; 30'dan fazla ülkede 28 Nisan'ın "İş Cinayetlerinde Hayatını Kaybedenleri Anma ve Yas Günü" olarak kabul edilmiştir.
28 Nisan 1914’te ilk defa “iş kazaları”nda ki işveren sorumluluğu hukuken Kanada’da tescil edildi. 1984’te Kanada Kamu Çalışanları Sendikası inisiyatifiyle 28 Nisan, önce sendika bazında yas günü olarak hayata geçirildi.1985’te Kanada Sendikalar. Konfederasyonu 28 Nisan’ı tek taraflı olarak “Ulusal Yas Günü” ilan etti. 1985-1991 yılları arasında anma ve yas günü etkinlikleri düzenledi. 1991’de Kanada devleti 28 Nisan’ı resmi yas günü ilan etti.
1984’te Kanada Kamu Çalışanları Sendikası (CUPE) sendika bazında; 1985’te Kanada Sendikalar Konfederasyonu ülke bazında tek taraflı olarak 28 Nisan’ı ulusal yas günü ilan etti. Bu günü seçme nedenleri, 28 Nisan 1914’ün Kanada’da ilk defa patronların “iş kazaları”nı tazmin etmesine dair kapsamlı bir mevzuatın kabul edildiği, iş kazalarındaki patron sorumluluğunun hukuken tescil edildiği gün olması. 1970’te Amerikan Emek Federasyonu ve Endüstriyel Örgütler Kongresi (AFL-CIO), 28 Nisan’ı çalışırken hayatını kaybeden bütün işçiler için anma günü ilan etti. ABD Kongresi’nden kapsamlı bir İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yasası geçirilince devlet işçi sağlığının bir kamu sorunu olduğunu sembolik de olsa kabul etmiş oldu.
1989’da ABD’de, 1991’de Kanada’da, 1992’de İngiltere’de resmi yas günü olarak tanınan 28 Nisan’ı, 2001’de Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) “Dünya Çalışma Güvenliği ve Sağlığı Günü” ilan etti. 2017 itibariyle ABD, Arjantin, Avustralya, Belçika, Bermuda, Birleşik Krallık / İngiltere, Brezilya, Cebelitarık, Danimarka, Dominik Cumhuriyeti, İspanya, Japonya, Kanada, Lüksemburg, Malawi, Moldova, Panama, Peru, Portekiz, Tayland, Tayvan, Ukrayna ve Zambiya’da resmî yas günü olarak kabul edildi. Bangladeş, Benin, Çek Cumhuriyeti, Filistin, Finlandiya, Macaristan, Malezya, Malta, Nepal, Romanya, Singapur ve Yeni Zelanda’da sendikalar bazında anma günü yapılıyor, devletlerinin bugünü resmî yas günü ilan etmesi için kampanyalar düzenliyorlar.
2008’den beri hiçbir işçi çalışırken ölmesin diye mücadele eden Adalet Arayan İşçi Aileleri, 2013’ten beri yürüyüşler, salon etkinlikleri düzenleyerek 28 Nisan’ın Türkiye’de de İş Cinayetlerinde Hayatını Kaybedenleri Anma ve Yas Günü ilan edilmesini talep ediyor. Unutmabeni çiçeğini sembol olarak kullanıyorlar.
Türkiye’de daha fazla sermaye birikimi, daha fazla kâr için alınmayan önlemler sebebiyle işçiler her gün iş cinayetlerinde hayatını kaybetmektedir. Yetersiz denetim ve işverenlerin cezai sorumluluklarının olmayışı iş cinayetlerinde artışın en önemli kriterleri arasındadır. İşverenlerin etkin yaptırıma maruz kalmayışı işyerlerinde gereken önlemlerin alınmaması da iş cinayetlerinin yolunu açmış ve bu durum neredeyse kanıksanma noktasına gelmiştir. Yasaların giderek işveren lehine uygulanması ile işçilerin can kayıpları ciddi boyutlara varmıştır.
Yapılan araştırmalara göre, Türkiye iş cinayetlerinde yıllardır Avrupa ve dünyada en ön sıralarda yer almaktadır. Bunun en son örneklerinden bir tanesi de, 12 Temmuz 2023 tarihinde güncellenen ILO verilerine göre Türkiye, ölümcül olmayan mesleki yaralanmalar bakımından 11. sırada, ölümlü iş kazası sayısı bakımından ise 15. sırada yer almaktadır. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin tespit ettiği verilere göre; Ocak ayında 161, Şubat ayında 149 ve Mart ayında 115 olmak üzere 2024 yılının ilk üç ayda en az 425, her gün “en az” 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
Ekonomik maliyetler gerekçesiyle işveren veya işveren vekilleri iş güvenliğine yönelik mevzuatı angarya olarak görmekte ve işletme yetkililerinin büyük bir kısmı mevzuat uygulamasına direnç göstermektedir. Ayrıca yasal mevzuattaki boşluklar, iş sağlığı güvenliği uzmanlarının yetkiler bakımından güçsüz bırakılması, yaşanan bazı olumsuzluklarda sorumluluğun sadece iş güvenliği uzmanlarına yüklenmesi, iş cinayetlerinin ardındaki diğer sebepler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ekonomik krizin derinleştiği son yıllarda da iş cinayetlerinde de ciddi bir artış gözlenmektedir. İşçilerin yaşamları, ekonomik krizin etkileri azalsın diye feda edilmiştir.
Bu nedenle 28 Nisan Günü, iş cinayetlerinde yaşamını yitirenler için anma ve yas günü ilan edilerek bu hayati meseleye dair toplumsal farkındalık oluşturulmalıdır."
Yorumlar
Yorum Gönder